بسم الله الرحمن الرحیم
قرآن مجید از کشتی نوح با عبارات “فُلک” [۱] و “سفینه” [۲] یاد میکند و جبرئیل (ع) را پیامآور خداوند برای ساختن کشتی میداند. [۳]
چنانچه در منابع معتبر روایی نقل شده، حضرت نوح (ع) هستههای خرما را میکاشت و از چوب درخت نخل برای ساختن کشتی استفاده میکرد. [۴] بعد از به بار نشستن درختان، به یارانش دستور میداد خرمای آنها را بخورند و هستههای آن را بکارند. این کار بارها تکرار شد و هر بار گروهی از یاران نوح به علت تحقق نیافتن وعدههای او در زمان کوتاه، مرتد شدند یا نفاق ورزیدند. [۵] آنها انتظار داشتند عذاب الهی فرا برسد، اما سالها از پی هم میگذشت و وعدههای الهی عملی نمیشد.
کشتی نوح از الوارها و میخهایی ساخته شده بود [۶] که ابعادشان به هشتاد در پنجاه در سی ذراع میرسید [۷] که در آن نود اتاق را به اسکان چهارپایان اختصاص داده بودند [۸] و برای غرق نشدن کشتی در طوفان برای بدنهی آن پوششی شبیه به سینه پرندگان ساخته بودند. [۹]
ساختن کشتی هشتاد سال طول کشید و در این مدت اشراف قوم نوح (ع)، مؤمنین را برای ساختن کشتی در خشکی تمسخر میکردند. حضرت نوح (ع) در جواب آنها میفرمود: «اگر ما را مسخره میکنید، ما نیز شما را همانگونه که مسخره میکنید، مسخره خواهیم کرد». [۱۰]
[۱] «وَ اصْنَعِ الْفُلْکَ بِأَعْیُنِنَا وَ وَحْیِنَا وَ لَا تُخَاطِبْنِی فِی الَّذِینَ ظَلَمُوا إِنَّهُم مُّغْرَقُونَ/ و زیر نظر ما و وحی ما کِشتی را بساز و درباره کسانی که ستم کردهاند با من سخن مگوی، چرا که آنان غرق شدنیاند». (سوره هود، آیه ۳۷)
[۲] «فَأَنجَیْنَاهُ وَ أَصْحَابَ السَّفِینَهِ و َجَعَلْنَاهَا آیَهً لِّلْعَالَمِینَ/ و او را با کشتینشینان برهانیدیم و آن [کشتی] را برای جهانیان عبرتی گردانیدیم». (سوره عنکبوت، آیه ۱۵)
[۳] (قمی، ۱۴۰۴ ق: ۳۲۶/، مجلسی ۱۴۰۳ ق: ۱۱/۳۱۱). قمی، علی بن ابراهیم (۱۴۰۴ ق). تفسیر القمی تحقیق سید طیب موسوی جزائری. قم: دارالکتاب. قندوزی حنفی، سلیمان بن ابراهیم (۱۴۱۶ ق)
[۴] صدوق ۱۴۰۵ ق، ۳۵۵، ۱۳۴ صدوق، محمد بن علی ۱۴۰۳ ق. الخصال. تحقیق علی اکبر غفّاری. قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه. علل الشرایع ۱۳۳۱ ق. نجف. المطبعه الحیدریه.
[۵] همان
[۶] «وَ حَمَلْنَاهُ عَلَیَ ذَاتِ أَلْوَاحٍ وَ دُسُرٍ/ و او را بر [کشتی] تختهدار و میخآگین سوار کردیم». (سوره قمر، آیه ۱۳)
[۷] مجلسی ۱۴۰۳ ق: ۱۱/۳۲۵، به نقل از ابنکثیر در الکامل
[۸] صدوق ۱۴۰۳ ق/ ۵۹۸
[۹] وَ یَصْنَعُ الْفُلْکَ وَکُلَّمَا مَرَّ عَلَیْهِ مَلَأٌ مِّن قَوْمِهِ سَخِرُوا مِنْهُ قَالَ إِن تَسْخَرُوا مِنَّا فَإِنَّا نَسْخَرُ مِنکُمْ کَمَا تَسْخَرُونَ ﴿٣٨﴾ فَسَوْفَ تَعْلَمُونَ مَن یَأْتِیهِ عَذَابٌ یُخْزِیهِ وَ یَحِلُّ عَلَیْهِ عَذَابٌ مُّقِیمٌ ﴿۳۹﴾
[۱۰] و نوح کشتی را میساخت و هر بار که اشرافی از قومش بر او میگذشتند، او را مسخره میکردند. میگفت: «اگر ما را مسخره میکنید، ما [نیز] شما را همانگونه که مسخره میکنید، مسخره خواهیم کرد.» (۳۸) به زودی خواهید دانست چه کسی را عذابی خوارکننده درمیرسد و بر او عذابی پایدار فرود میآید؟ (سوره هود، آیه ۳۹)