بسم الله الرحمن الرحیم
هود ۳۶-۳۷
وَأُوحِیَ إِلَى نُوحٍ أَنَّهُ لَنْ یُؤْمِنَ مِنْ قَوْمِکَ إِلَّا مَنْ قَدْ آمَنَ فَلَا تَبْتَئِسْ بِمَا کَانُوا یَفْعَلُونَ
وَاصْنَعِ الْفُلْکَ بِأَعْیُنِنَا وَوَحْیِنَا وَلَا تُخَاطِبْنِی فِی الَّذِینَ ظَلَمُوا إِنَّهُمْ مُغْرَقُونَ
و به نوح وحى شد که از قوم تو جز کسانى که [تاکنون] ایمان آورده‌‌اند هرگز [کسى] ایمان نخواهد آورد پس از آنچه می‌کردند غمگین مباش.
و زیر نظر ما و [به] وحى ما کشتى را بساز و درباره کسانى که ستم کردهاند با من سخن مگوى چرا که آنان غرق شدنىاند.
————–
یک پیام از آیه: گاهی انتظار از محبت و عفو حضرت رب در آن حد است که بالاترین سطح آن را در هر زمان و هر شرایط از آنِ وی می‌دانند. در صورتی که حقیقت امر چیز دیگری است و خداوند متعال به علت علم، حکمت، جلال و جبروتی که دارد گاهی در شرایطی امر و اراده‌ای می‌کند که ظاهرا از محبت انبیاء الهی کمتر به نظر می‌رسد. این نه به دلیل کم‌محبتیِ حضرت رب است، که به خاطر کمالِ مطلق و جامع ایشان است به نسبت خلق در تمامی صفاتی که خود را برای ما بدان صفت معرفی فرموده است. در قرآن کریم نیز مواردی وجود دارد که خداوند امر به نابودی قومی کرده است ولی پیامبر آن قوم در مورد آنان محبت و عطوفت زیاده به کار می‌برد و با خداوند بر سر امر محتوم چانه‌زنی می‌کند. مثال اَتَمّ این ماجرا را می‌توان در جریان گزارش‌دهی ملائکۀ عذاب قوم لوط به جناب ابراهیم مشاهده کرد؛ آنجا جناب ابراهیم فرصتی برای تبلیغ بیشتر طلب می‌کند و ملائک می‌گویند امر محتوم است و از این درخواست اعراض کن! در این آیه نیز خداوند با خطابی نسبتاً تند جناب نوح علیه‌السلام را مورد خطاب قرار می‌دهد و تمامی کسانی که تا آن روز ایمان نیاورده‌اند را خارج از دایرۀ امید به ایمان معرفی می‌کند. در ادامه لحن کاملاً تندتر و جدی‌تر می‌شود و امر می‌شود که «کشتی را بساز و دیگر در مورد آنان مرا مخاطب قرار نده! آن‌ها غرق شدنی‌اند»! از سیاق و لحن آیه اینگونه بر می‌آید که نوح علیه‌السلام مستمراً در ارتباط با غریق‌ها ابراز نگرانی و با خداوند بر سر آن‌ها چانه‌زنی می‌کرده است. از آن جهت است که خداوند تکلیف نوح را روشن می‌کند و ماندگان را غریق می‌نامد و نوح را از این خطاب‌ها منع می‌کند. اگر در احادیث و ادعیۀ موجود بررسی بیشتری انجام دهیم، متوجه می‌شویم که معصومین نیز برای خداوند متعال دو موضع رفتاری برشمرده‌اند. آن‌ها حضرت رب را همزمان ارحم‌الراحمین و اشدّالمعاقبین معرفی می‌کنند؛
ارحم‌الراحمین در موضع و حیطۀ عفو و رحمت و اشدّالمعاقبین در موضع نکال(عذاب) و نقمه(انتقام). لذا این انتظار که خداوند را همواره در موضع رحمانیت مشاهده کنیم، انتظار بسیار غلطی است و گاهی انسان‌ها و حتی انبیاءِ الهی به دلیل محدودیتی که نسبت به علم و حکمت حضرت رب دارند، اصطلاحاً دایۀ مهربان‌تر از مادر می‌شوند! اگرچه نهایتاً حکم از آن خداست…
