بسم الله الرحمن الرحیم
لقمان ۶-۷
وَمِنَ النَّاسِ مَنْ یَشْتَرِی لَهْوَ الْحَدِیثِ لِیُضِلَّ عَنْ سَبِیلِ اللَّهِ بِغَیْرِ عِلْمٍ وَیَتَّخِذَهَا هُزُوًا أُولَئِکَ لَهُمْ عَذَابٌ مُهِینٌ
وَإِذَا تُتْلَى عَلَیْهِ آیَاتُنَا وَلَّى مُسْتَکْبِرًا کَأَنْ لَمْ یَسْمَعْهَا کَأَنَّ فِی أُذُنَیْهِ وَقْرًا فَبَشِّرْهُ بِعَذَابٍ أَلِیمٍ
و برخى از مردم کسانى اند که سخن بیهوده را خریدارند تا [مردم را] بى[هیچ] دانشى از راه خدا گمراه کنند و [راه خدا] را به ریشخند گیرند براى آنان عذابى خوارکننده خواهد بود
و چون آیات ما بر او خوانده شود با نخوت روى برمى گرداند چنانکه گویى آن را نشنیده [یا] گویى در گوشهایش سنگینى است پس او را از عذابى پر درد خبر ده
————–
یک پیام از آیه: برخی از انسانها به هدف گمراه کردن مردم از مسیر الهی، بدون علم، مشتری و هزینهکنندۀ سخنان و مطالب سرگرم کننده میشوند که خداوند گام نهایی آنها را تمسخر مسیر الهی معرفی میکند. در ادامه خداوند در مورد همینهایی که با شوق مشتری مطالب گمراه و سرگرم کننده میشوند اینگونه بیان میکند که وقتی آیات الهی (که تبیین مسیر الهی میکنند) را بر آنان عرضه میکنند، نه تنها اقبالی نشان نمیدهند، که با تکبر و تحقیر روی بر میگردانند و آنچنان خود را به نشنیدن میزنند که گویی گوششان سنگین است! به چند مطلب از پیرامون این آیات باید توجه ویژه داشت. اول اینکه کسی که به نیت انتشار مشتری و هزینهکننده برای مطلبی است (بخوانید سرمایهگذار، تهیهکننده، ناشر، بانی و…)، نباید صرفاً به وجه سرگرمی توجه کند و از وجوه هدایتی و ضلالتی آن مطلب فارق شود. دوم اینکه نباید صرفا با سرمایه مالی و مدیریتی وارد این عرصه شد، بلکه تسلط به علم هدایت لازمه وجه هدایتی انتشار یک مطلب است، چراکه یقیناً نهایت کار جاهلان به این علم منتهی به تمسخر مسیرهای الهی (بخوانید احکام الهی) خواهد شد. سوم اینکه اگر این مسیرِ غلط طی شد، باید به انتظار رویگرداندن متکبّرانۀ این افراد از مسیرها و آیات الهی نشست. آنچنان متکبرانه که خود را به نشنیدن حرف حق خواهند زد! چهارم اینکه باید دقت داشت اگر مطلبی اساساً جذابیت و سرگرمکنندگی نداشت، مورد خطاب این آیات نیست و شاید بانیِ تولید و نشرِ گستردۀ آنها بودن، اساساً محلی از اعراب نداشته باشد؛ چراکه مطالب غیر سرگرمکننده صرفاً با قوای عقلانی بشر مرتبط خواهند شد و در آن حیطه به دلیل نیاز به ادلّه و محاسبات عقلانی، هدایت و اضلال عمومی و گسترده از مسیر الهی به شکل جدّی و عمومی مطرح نخواهد شد. به عبارت دیگر اگر کسی در جستجوی هدایت (یا ضلالت) گسترده مردم است، باید به قوای حسی-عاطفی بشر متمرکز شود و شرط لازم آن یعنی سرگرمکنندگی و جذابیت را احصا کند. البته این شرط لازم است و شروط کافی آن داشتن علم به سبیل الهی، دوری از تکبّر و خضوع در برابر حق است.