بسم الله الرحمن الرحیم
«مگر عشق را جز در هجران و فرقت و غربت می‌توان آموخت؟ پس این درد فراق همه هستی آدمی است و مایه‌ی اصلی هنر نیز همین غربت است که با اوست از آغاز تا انجام».
فرج‌الله سلحشور را می‌توان مصداق این سخن دانست. او که در میان سینماگران سینمای متظاهر امروز، در غربت زیست و در غربت پرکشید و این، مایه‌ی اصلی هنر او بود؛ از آغاز تا انجام. او در عالمی زیست که نقش‌ونگارش برگرفته از آیات و روایات بود، نه «منعکساتی کریه از نفسانیات جنون‌آمیز و مکنونات درونی» خود. فیلم‌های سلحشور ریشه در اعتقاداتش داشت و آیینه‌ی تمامنمای درونی او بود.
نگاه سلحشور به سینما، محتوامحور بود. سلحشور سینما را تنها وسیله‌ای برای بیان معرفت حق می‌دانست. نه در زبان و نه در رفتار با سینمای فریبنده و ریاکار امروز همراه نشد و خویشتن را از این دست آلودگی‌ها دور نگاه داشت. او در سینمای امروز آزاد بود، زیرا جز حقیقت قرآن به چیز دیگری تعلق نداشت. تکلیفش را شناخته بود و در درک این تکلیف و نفی همه‌ی جذابیت‌های ظاهری سینماگران به آزادگی رسیده بود.
فرج‌الله سلحشور کار خود را با بازی در فیلم «توبه نصوح» در سال ۱۳۶۱ آغاز کرد. پس از آن سه فیلم دفاع مقدسی و جنگی «گورکن» در سال ۱۳۶۳، «پرواز در شب» در سال ۱۳۶۵ و «انسان و اسلحه» در سال ۱۳۶۷ را بازی کرد. در فیلم سینمایی «پرواز در شب» به کارگردانی «رسول ملاقلی‌پور» نقش فرمانده‌ی گردان کمیل را داشت و اولین فیلم خود یعنی «ایوب پیامبر» را در سال ۱۳۷۶ ساخت. وی بازیگر نقش حضرت ایوب بود و متن فیلمنامه هم با قلم او به رشته‌ی تحریر درآمده بود.
سلحشور درباره‌ی این فیلم گفته بود: «هدف، تنها احیای ارزش‌های والای اسلام عزیز است. در این فیلم صبر که به حق چون نگینی بر تارک ارزش‌ها می‌درخشد، جلوه‌گری می‌کند و ایوب اسوه‌ی صابران، صبوری را به نمایش می‌گذارد. …جذابیت‌ها در زیبایی ارزش‌های الهی و کشش‌های هنری جستجو شده‌اند، نه در جلوه‌های کاذب و چشم پرکن».
وی پس از آن در فیلم «دنیای وارونگی»، ساخته‌ی شهریار بحرانی در سال ۱۳۷۶ به ایفای نقش پرداخت و در این فیلم طنز نقش یک یهودی پولدار را بازی کرد و در همان سال دومین فیلمش یعنی «مردان آنجلس» را ساخت.
فیلم دوم او مورد توجه قرار گرفت و از مرزهای داخلی بیرون رفت و در کشورهای عربی پخش شد و رئیس‌جمهور وقت نیز فیلم را به پاپ ژان پل دوم هدیه کرد.
با وجود اینکه از زمان تولید «مردان آنجلس» بیش از ۱۵ سال گذشته، برخی شبکه‌های عراق و مصر مانند «النخیل» بارها آن را به نمایش گذاشته‌اند. در ماه رمضان سال ۱۳۹۱، این فیلم از تلویزیون رسمی مصر پخش شد و با وجود مخالفت مفتی‌های «الأزهر»، ادامه پیدا کرد. آن‌ها معتقد بودند پخش این سریال نوعی تلاش برای انتقال «فرهنگ شیعی» به مصر است، اما ممدوح یوسف، رئیس شبکه دو تلویزیون مصر، با حمایت از پخش این سریال در پاسخ گفته بود: «این سریال در لیست کارهای خارجی آرشیوی تلویزیون مصر بوده است و در لیست پخش قرار گرفته است».
آخرین و مهم‌ترین فیلم فرج‌الله سلحشور، فیلم «یوسف پیامبر (ع)» بود. فیلمی که ۱۰ سال پس از مردان آنجلس به نمایش درآمد و مرحله‌ی تولید آن سال‌ها زمان برد. با وجود اینکه این سریال بارها از شبکه‌های تلویزیونی ایران و کشورهای عربی پخش‌شده، همچنان از پرمخاطب‌ترین سریال‌های تلویزیونی محسوب می‌شود.
سریال یوسف پیامبر (ع) در بیش از ۴۵ کشور مخاطب داشته است. ماه رمضان سال ۱۴۳۰ هجری قمری، ۴۵ کشور منطقه و جهان شاهد پخش سریال مذهبی یوسف پیامبر (ع) از شبکه و پایگاه اینترنتی الکوثر بودند. کشورهای عربی منطقه شامل عربستان، سوریه، عراق، بحرین، امارات،کویت، تونس، مصر و… کشورهای آسیای صغیر مانند قزاقستان، تاجیکستان و ترکمنستان نیز از تماشای این سریال بی‌بهره نبودند. همچنین درگاه اینترنتی الکوثر از مخاطبان آلمان، ایتالیای، هلند، سوئد، انگلیس، بلژیک، یونان و کانادا نیز ایمیل‌های متعددی دریافت کرده بود.
به غیر از الکوثر، شبکه‌ی «المنار» لبنان، شبکه‌ی «البلادی»، «الفرات» و «النخیل» عراق و شبکه‌های ملی کشورهای افغانستان و آذربایجان نیز این سریال را پخش کردند.
هر چند فیلم یوسف پیامبر ساخته‌ی فرج‌الله سلحشور به دلیل نمایش چهره‌ی حضرت یوسف با برخی واکنش‌ها در میان مفتی‌های الازهر و کشور آذربایجان همراه بود، با پخش فیلم به حدی مورد استقبال قرار گرفت که در کشورهای آذربایجان و عراق، نام بسیاری از کودکان تازه متولدشده را «یوسف» گذاشتند. بازیگر نقش حضرت یوسف در این فیلم به یکی از چهره‌های محبوب کشور عراق تبدیل شد و فرج‌الله سلحشور نیز به دلیل پخش فیلم‌هایش از محبوبیت زیادی برخوردار شد.
دولت محلی «واسط» در جنوب بغداد در اقدامی جالب به دست‌فروشان نفت و گاز در این منطقه دستور داده بود که به‌جای استفاده از بوق، از آهنگ سریال یوسف پیامبر استفاده کنند.
احمد السیوفی، معاون سردبیر روزنامه معروف و معتبر الاهرام مصر درباره‌ی این فیلم گفته بود: «این سریال زیبا و کارآمد نه‌تنها مورد استقبال و رضایت شیعیان قرار گرفته، بلکه اهل تسنن را نیز شیفته‌ی خود ساخته و ظاهراً این استقبال و شیفتگی منحصر به ملت مصر نبوده، بلکه استقبال بی‌نظیر خیلی از کشورهای جهان را نیز در برداشته است. کشور مصر سریال یوسف را روی آنتن دارد و جالب اینکه این مجموعه مورد استقبال بی‌نظیر ملت ما قرار گرفته است. زیرا این سریال سرگذشت زندگانی حضرت یوسف (ع) و سرزمین مصر را بیان می‌کند».
مرحوم سلحشور، کارگردان فیلم، درباره‌ی علت استقبال از فیلم حتی در میان غیرمسلمانان گفته بود:
«مجموعه یوسف پیامبر با فطرت انسان‌ها ارتباط برقرار می‌کند. فطرت یک قدرت تشخیص و تمیز عادلانه و منصفانه است که خداوند در نهاد انسان قرار داده و باعث می‌شود انسان‌ها فارغ از مسلمان یا غیرمسلمان بودن آن را بپذیرند.
یوسف پیامبر حقیقت است نه دروغ. حقیقت و راستی هم موافق با فطرت انسان است. فطرت آدم‌ها همان‌قدر که از دروغ و توهم و سر هم بافی منزجر است، حق را می‌پذیرد. متأسفانه، غالب فیلم‌های امروز دنیا سرشار از خیال و دروغ هستند، مگر آن بخشی که بر اساس مستندات ساخته می‌شوند. علاوه بر این، یوسف پـیامبر قصه‌ی زیبایی دارد و انسان‌ها قصه‌ی زیبا را دوست دارند. نکته دیگر این است که این داستان عبرت‌آموز است. معمولاً فیلم‌هایی که در آن‌ها عبرت‌های غیرمستقیم و ناخودآگاه وجود دارد، بیشتر مورد استقبال قرار می‌گیرند. ویژگی دیگر سریال یوسف پیامبر، وجود محتوای غنی است. عبادت، عشق، ایثار، گذشت، ایمان و … از جمله مفاهیم موجد در محتوای این مجموعه است. همچنین نباید از جذابیت‌های بعدی فیلم مثل دکور، بازیگری، فیلم‌برداری، موسیقی متن و … غافل شد؛ چراکه همه‌ی این عوامل در کنار هم قرار گرفتند تا یوسف پیامبر با چنین استقبالی مواجه شود».
رهبر معظم انقلاب در دیدار با عوامل این سریال ضمن تشکر از کارگردان و سایر عوامل فرمودند: «یکی از ویژگی‌های این سریال، به تصویر کشیده شدن شخصیتی جامع‌الاطراف و نبوّت واقعی از یوسف پیامبر بود که این شخصیت دینی علاوه بر معنویت و توجه به دعا و ذکر، درصحنه‌ی مدیریت جامعه، تدبیر امور، مبارزه با ظلم و ایستادگی در مقابل فشارها نقش بارزی داشت».
این سریال در کنگره اتحادیه رادیو و تلویزیون‌های کشورهای اسلامی جایزه ویژه را دریافت کرد.
پس از موفقیت‌هایی که مرحوم فرج‌الله سلحشور در ساخت این سریال به دست آورد، سراغ زندگی حضرت موسی (ع) رفت تا فیلم تاریخی دیگری درباره زندگی این پیامبر بسازد.
تحقیق، پژوهش و نگارش فیلم‌نامه‌ی این فیلم از سال ۸۹ شروع شد و تاکنون ادامه داشت. او در توصیف این سریال گفته بود: «داستان تولد حضرت موسی (ع) و فرار او به مدائن، ازدواج حضرت با دختر حضرت شعیب، داستان خضرنبی و حضرت موسی (ع) در دریا، داستان سوره بقره در قرآن و ماجرای کشتن گاو و زنده شدن و سخن گفتن مرده، برج فرعون و قارون و داستان‌های دیگر شامل ۸ اثر سینمایی قوی این سریال می‌شوند. این سریال عظیم‌ترین اثری است که تا به‌حال تاریخ سینما به خود دیده است و خیلی فراتر از توان ماست. هر قسمت این سریال ۵۵ دقیقه است که هر دو قسمت معادل یک فیلم سینمایی عظیم است و فقط حدود ۵۰۰ دقیقه جلوه‌های ویژه دارد».
سلحشور در دیدار با رهبر انقلاب درباره این سریال می‌گوید: «از هفتاد و دو قسمت این سریال، تا امروز به لطف خدا شصت قسمت را نوشته‌ایم. عنایت‌ها و دست‌هایی بود که می‌دیدیم هدایتمان می‌کند. تنها نبودیم الحمدلله و دوازده قسمت هم مانده، ان‌شاءالله آن را هم می‌نویسیم».
سلحشور سینمای ایران، هشتم اسفندماه ۱۳۹۴ در اثر بیماری سرطان دار فانی را وداع گفت و به جایگاه ابدی سفر کرد و فرصت ساخت سریال حضرت موسی (ع) را نیافت.
رهبر معظم انقلاب در پیامی درگذشت او را تسلیت گفته و فرمودند: «آثار پرآوازه و ماندگار این هنرمند باایمان، مرزهای کشورها را درنوردید و مایه‌ی آبرو و اعتبار هنر سینمای ایران در چشم ملت‌های دیگر گشت».
روحش شاد و یادش گرامی باد.
